Metody walki ze stresem w sporcie

Pyta Arkadiusz

Mam problem związany ze stresem na boisku. Trenuję od 6 roku życia, aktualnie siatkówkę. Trenuję codziennie po kilka godzin, lecz kiedy zbliża się czas meczu i mogę grać rewelacyjnie, nagle przydarzy się tylko jeden błąd z mojej strony i jest po wszystkim: jestem do zmiany. Nie myślę o tym, gram dobrze, ale kiedy na 10 przyjętych piłek jedną przyjmę źle, moja pewność siebie maleje, strasznie się zniechęcam i już nic dobrego z meczu nie wyciągnę. Na treningach jest podobnie.

Jestem chyba zbyt ambitny, ale jednocześnie strasznie się dołuję… To wszystko samo z siebie przychodzi. Moje mecze dzielą się na wspaniałe – wtedy podbijam niemalże wszystko, ludzie przedzierają oczy ze zdumienia. Na boisku jest mnie pełno, „latam” jak szalony. I kolejna część podziału: mecze katastrofalne, w których zachowuję się tak, jakbym grał po raz pierwszy i chcę, aby ten mecz już się skończył. Nie wiem, czym jest to spowodowane. Staram się nad sobą pracować.

Odpowiada Psycholog, Coach Beata Justkowiak

Niezmiernie się cieszę, że fakt pojawiających się sytuacji na boisku dał Ci energię, by zrobić krok ku doskonaleniu się. Piszesz o stresie, o upadającej pewności siebie przy popełnianych błędach, o ambicji i walce. Wiem, że jesteś osobą, która chce „więcej i lepiej”: oczekujesz tego od siebie i od innych. Postaram się dać Ci to, czego obecnie potrzebujesz, by pokonać wspomniane napięcia. Stres sam w sobie zawiera pewną liczbę elementów, do których należą: poznawcza ocena sytuacji, spostrzeganie możliwości poradzenia sobie z sytuacją oraz pojawiające się symptomy stresu. Na szczęście znane są już skuteczne techniki kierowania stresem, które pomagają w rozpoznawaniu, panowaniu,regulowaniu stanów napięcia, pobudzenia przed-startowego i przygotowaniu ciała do podjęcia czekającego je zadania. Zachęcam Cię do zagłębienia się w obecną sytuację, w swoje odczucia i reakcje, co pomoże Ci stać się bardziej świadomym poziomu i źródła stresu, a w rezultacie uzyskać nad nim kontrolę. Z mojego doświadczenia wiem, iż najskuteczniejsze w uporaniu się ze stresem są programy zawierające kombinację różnych sposobów oddziaływania, tj. z włączeniem aspektów fizjologicznych, poznawczych i behawioralnych.

OK, koniec teorii. jesteś sportowcem, więc bierzmy się za praktyczną stronę. Proponuję Ci zaangażować się w stosowanie techniki tzw. relaksacji pasywnej. Polega ona na napinaniu a następnie rozluźnianiu mięśni całego ciała. Dla sportowców ta technika ma szczególne znaczenie, gdyż jako ‚fizyczna’ oddziałuje na umysł poprzez mięśnie, zatem jako sportowiec z natury rzeczy masz większą gotowość i szybciej się jej nauczysz. Stosuj ją co najmniej 3 razy w tygodniu, najlepiej przed treningiem/meczem. Poświęć sobie i swemu ciału 10 minut, usiądź w spokojnym miejscu i przerzuć wszystkie swoje myśli na ten moment. Tu i teraz. Koncentruj siłę i energię na napinaniu każdego mięśnia, a następnie rozluźnij się. Ważne byś uczestniczył w tym co robisz, gdyż samo zamknięcie oczu i pomyślenie o napinaniu mięśni nie pomoże. Stosując tę metodę już po miesiącu możesz odczuwać stan rozluźnienia bezpośrednio po ukończeniu ćwiczeń. Dodatkowo fizjologicznymi korzyściami będzie między innymi zmniejszenie ciśnienia krwi oraz tętna.

Poza relaksacją pracowałam też na strategiach zatrzymywania myślenia, wizualizacji oraz treningach kontroli uwagi. Wszystkie te narzędzia są rewelacyjne, jednak od Ciebie zależeć będzie ich skuteczność. Niestety opisanie ich i przećwiczenie, następnie przedyskutowanie i udoskonalanie to zupełnie inne, dalsze kroki na drodze do Twego celu. Dla szybszych efektów zastanów się czy nie chciałbyś pracować nad tą kwestią z coachem, psychologiem, którymś z ekspertów. Pamiętaj, iż ćwiczenia możesz wykonywać samodzielnie, zaś wsparcie eksperta będzie przydatne w momencie opracowania rezultatów i udoskonalania. Zanim jednak podejmiesz taką decyzję Twoim pierwszym krokiem niech będzie analiza. Szczera i szeroka analiza. Chcę byś przez 2 tygodnie skupił się na dostrzeganiu swych odczuć. To kiedy, w jakim momencie, po jakich reakcjach występuje stres, o którym piszesz, i w jaki sposób sobie z nim radzisz jest dla nas kluczową informacją. W procesie kontroli stresu ważne jest nauczenie się rozpoznawania różnych stresorów oraz poznawanie silnych i słabych strategii, by móc wykreować skuteczne metody wykorzystania sytuacji stresowych jako źródła dodatkowej energii.

Życzę Tobie tej samej motywacji i ambicji, którą już masz . Przerzuć ją 3 razy w tygodniu na trening relaksacyjny. Zacznij od jutra. Nowy dzień przyniesie nową energię a wraz z nią nowe wyzwania. Pozdrawiam serdecznie i czekam na Twoje efekty.