Wysoki poziom pewności siebie to wiara w możliwość powodzenia własnego działania, w obliczu wymagań, przeszkód powstających w toku akcji. Mają na nią wpływ myśli zawodnika. Ważne jest osiągnięcie stanu pewności siebie, tak wysokiego, by przezwyciężyć napotykane trudności oraz na tyle niskiego zarazem, by móc zrozumieć, że konieczna jest ciągłe doskonalenie.
Pewność siebie możemy rozpatrywać, jako stan związany z daną sytuacją lub jako cechę zawodnika. W obu przypadkach możliwy jest jej trening. Poprzez pracę nad konkretnymi sytuacjami sportowymi, w których zawodnik jest niewystarczająco pewny siebie, można wpłynąć na ogólną pewność siebie zawodnika.
Wyróżnia się różne aspekty związane ze sportową wiarą w siebie:
- Pewność siebie: wiara, zaufanie, przekonanie o własnych umiejętnościach lub możliwościach, inaczej śmiałość, odwaga;
- Poczucie własnej skuteczności: zakres lub siła przekonania o własnej pewności siebie ogólnie lub kontekstowo, względem konkretnej umiejętności;
- Poczucie własnej wartości – ogólna samoocena, postawa względem samego siebie;
Pewność siebie zawodników pozytywnie wpływa na koncentrację uwagi, kontrolę pobudzenia, pozytywne emocje i powodzenie strategii startowych. Wiara w powodzenie działania wiąże się z osiągnięciem upragnionego rezultatu, a w jej braku upatruje się źródeł porażki. Pewność siebie nie gwarantuje zawodnikom powodzenia podczas rywalizacji, lecz pomaga im radzić sobie w trudnych sytuacjach.
Czynniki wpływające na pewność siebie zawodnika to między innymi osiągnięcia (poziom wykonania danych umiejętności), klimat społeczny (wsparcie ze strony innych, styl trenera, warunki środowiskowe, możliwa korzyść z danej sytuacji) oraz autoregulacja (przygotowanie fizyczne i mentalne, doświadczenie, poprzednie starty, poczucie optymalnego działania w danej chwili).
W jaki sposób można wpływać na pewność siebie przez trening umiejętności mentalnych?
- Wyznaczanie celów – poprzez systematyczne osiąganie wyznaczonych celów zawodnik buduje swoją pewność siebie.
- Mowa wewnętrzna – to co mówmy do siebie ma wpływ na naszą postawę, używając odpowiednich komunikatów, możemy wzmacniać wiarę we własne siły.
- Trening wyobrażeniowy – przez przypominanie sobie poprzednich sukcesów, czy projekcje przyszłych możemy wpływać na poziom pewności siebie.
Karolina Chlebosz
LITERATURA
McKay J., White A., Niven A.G. Lavallee D. (2008). Sources of strain among elite UK track athletes. The Sport Psychologist. 22(2): 143-163
Weinberg R.S., Gould D. (2015). Foundations of sport and exercise psychology. Sixth edition, Wyd: Human Kinetics
Hays K., Thomas O., Maynard I., Bawden M. (2009). The role of confidence in world-class sport performance. Journal of Sports Sciences 27: 1185-1199
Hays K., Maynard I., Thomas O., Bawden M. (2007). Sources and types of confidence identified by world class performers. Journal of Applied Sport Psychology 19: 434-456
Skinner B.R. (2013). The Relationship Between Confidence and Performance Throughout a Competitive Season. All Graduate Plan B and other Reports. Paper 285
Mellalieu S.D., Hanton S., Fletcher D. (2006). A competitive anxiety review: Recent directions in sport psychology research. W: Literature reviews in sport psychology. Pod red. Hanton S., Mellalieu S.D. New York: Nova Science: 1-45
Furley P., Schweizer G. (2013). “I’m Pretty Sure That We Will Win!”: The Influence of Score-Related Nonverbal Behavioral Changeson the Confidence in Winning a Basketball Game. Journal of Sport & Exercise Psychology 35: 316-320
Kingston K.M., Wilson K.M. (2009). The application of goal setting in sport. W: Advances in Applied Sport Psychology – A review. Pod red. Mellalieu S.D., Hanton S. Taylor & Francis e-Library
Justkowiak B. (2015). Pewność siebie w życiu i sporcie – jak ją budować. Kongres Psychologii Sportu. Warszawa marzec 2015
Short S.E., Ross-Stewart L. (2009). A review of self-efficacy based interventions.W: Advances in applied sport psychology: A review. Pod red. Mellalieu S., Hanton S. Oxon, United Kingdom: Routledge: 221-280
