Pyta Wojtek
Mam nastoletniego syna. Chłopak jest zdolny, widocznie pozytywnie wyróżnia się na tle reszty chłopaków, z którymi trenuje. Jednak jego problem jest taki, że w siebie nie wierzy. Nie wiem, jak mogę mu pomóc zbudować tę pewność siebie. Jak dziecko może pracować nad pewnością siebie, nad swoją sportową pewnością siebie?
Odpowiada Trener Mentalny, Certyfikowany Coach Robert Grabarczuk
Pewność siebie jest fundamentem na którym można budować własne sukcesy. Posiadanie tego atrybutu wpływa na jakość życia, samopoczucie, postrzeganie świata oraz osiągane rezultaty. Pewność siebie jest przekonaniem, które daje nam poczucie, że nasze umiejętności i potencjał są wystarczające, aby sprostać wyzwaniom pojawiającym się na naszej drodze. Gdy posiadamy pewność siebie mamy wewnętrzne poczucie, że jesteśmy w stanie wykonać każde zadanie bez względu na okoliczności towarzyszące. M. Johnson zdobył złoty medal mistrzostw świata w biegu na 400 metrów w 1997 r. mimo nienajlepszej formy. Po zawodach powiedział dziennikarzom znamienne zdanie: „Powiem jedno: jestem w stanie osiągać dobre wyniki będąc w dobrej formie, jak również będąc… w złej.” Jak pokazuje przykład, pewność siebie i przekonanie o własnej sile pomaga zwyciężać mimo niesprzyjających okoliczności lub aktualnej formy.
Osoba pewna siebie prezentuje określony zespół cech zewnętrznych, które są dostrzegalne przez osoby trzecie. Sposób poruszania się, wykonywane gesty, postawa ciała, mimika twarzy, charakterystyczny uścisk dłoni, sposób patrzenia, ton głosu, sposób mówienie i dobór wypowiadanych słów. Dzięki obserwacji wymienionych elementów możemy stwierdzić czy dana osoba jest pewna siebie, czy tej pewności jej brakuje. Ponadto posiadanie wizerunku pewnego siebie sportowca daje zawodnikowi wiele dodatkowych korzyści do których zaliczamy między innymi: dobre samopoczucie, szacunek w oczach rywali, możliwość szybszego rozwoju kariery sportowej, umiejętność radzenia sobie z presją oraz szeroko pojętą przychylność otoczenia.
Muhammad Ali, jeden z najwybitniejszych bokserów wagi ciężkiej w historii, opowiadając o swojej recepcie na sukces, podkreślał: „Zawsze mówiłem do siebie, że jestem najlepszy. Powtarzałem to sobie cały czas, nawet wtedy, kiedy jeszcze tak nie było w rzeczywistości.” Bardzo często zmieniając jedynie swój sposobu chodzenia na bardziej dynamiczny, postawę ciała na bardziej wyprostowaną, ton naszego głosu na mocniejszy i bardziej stanowczy automatycznie zaczynamy czuć się lepiej, a nasza pewność siebie wzrasta. To jak się poruszamy determinuje to jak się czujemy i jak jesteśmy postrzegani.
Wszyscy wiemy jak wygląda osoba smutna i zmęczona oraz czym charakteryzuje się jej postawa ciała. Podobnie jest też w drugą stronę. Wyobraźmy sobie osobę, która jest energiczna, zadowolona i pewną siebie. Zastanówmy się, jakie charakterystyczne cechy ją wyróżniają? Jak ta zadowolona osoba wygląda i czym różni się od osoby smutnej? Ponadto istotne jest również słownictwo, którym się posługujemy. Nie bez powodu często mówi się: „Zmień słowa, których używasz, a zmienisz swoje życie.” Wszystkie wymienione detale mają wpływ oraz kształtują naszą pewność siebie.
Elementem, który buduje naszą pewność siebie od wczesnego dzieciństwa jest również środowisko, w którym dorastamy. Nie bez znaczenie są zatem osoby, które nas otaczają oraz ich opinie wypowiadane na nasz temat. Obracając się w danym środowisku „karmimy” się wszystkim tym, co jest wokół, a jakość tego „pożywienia” wpływa na nasz rozwój. W celu ograniczenia wpływu środowiska na naszą osobę warto samemu troszczyć się o siebie i o składniki, jakie dostarczamy do naszego umysłu. Dzięki regularnej pracy nad sobą i zwiększaniu samoświadomości możemy wytworzyć pancerz, który będzie chronił nas przed wpływem środowiska zewnętrznego.
Ciekawym rozwiązaniem jest zaproponowanie dziecku, aby stworzyło sobie „dziennik zwycięzcy ”. W specjalnie zakupionym do tego celu zeszycie młody sportowiec będzie mógł wypisywać wszystkie sukcesu oraz rzeczy, za które może się samodzielnie danego dnia pochwalić (co najmniej 5 elementów dziennie przez okres 3-4 tygodni). Regularne notatki w „dzienniku zwycięzcy” pomogą budować coraz większą pewność siebie na boisku i w życiu codziennym. Takie ćwiczenie pomoże nastolatkowi w uświadomieniu sobie swoich mocnych stron oraz pomoże zidentyfikować rzeczy i czynności w wykonywaniu których nastolatek się sprawdza.
Warto pomagać dzieciom w budowaniu ich pewności siebie już od najmłodszych lat. Brak pewności siebie bywa uciążliwy w efektywnym rozwoju młodego sportowca. Efektem braku pewności siebie może być: wycofanie, bierna postawa, brak chęci podejmowania ryzyka, strach przed wejściem w nową grupę, trudności w budowaniu bliskich relacji, nieumiejętność korzystania ze swojego potencjału i przez to wykonywanie wielu rzeczy poniżej swoich możliwości. Każde szczere podkreślenie w młodym człowieku jego atutów buduje w nim pozytywny obraz własnej osoby.
Co ważne, starajmy się chwalić i doceniać czynności oraz wykonywane przez młodą osobę zamiast używać ogólnikowych zwrotów typu: „Jesteś wspaniały.” Zdanie „Świetnie wykonałeś daną czynność, jestem z Ciebie dumny” jest o wiele bardziej jasne i budujące dla młodego człowieka. Pochwała konkretnego zachowania sprawia, że dziecko dostrzega swoje zalety, coraz bardziej je rozwija, a poczucie własnej wartości wzrasta. Jeśli widzimy, że nastolatek ma widoczny problem z pewnością siebie, dobrym rozwiązaniem jest szczera, partnerska rozmowa na temat jego obaw i zmartwień.
Podsumowując: proszę wspierać syna w codziennym rozwoju i dostrzegać jak najczęściej jego małe, codzienne sukcesy w różnych dziedzinach życia, nie tylko tych związanych ze sportem. Wsparcie syna w budowaniu jego pewności siebie jest pięknym prezentem, który możesz mu wręczać i to każdego dnia. Pamiętajmy, że pewność siebie to zbroja, która chroni nas w czasie trudnych sytuacji i właśnie z tego powodu warto ją budować oraz stale umacniać. Dzięki pewności siebie zawodnik nawet w chwilach niepowodzeń będzie w stanie zachować spokój i zdrowe przekonanie na temat samego siebie i własnych umiejętności.
