Pyta Damian
Witam, Mam 20 lat. Mam poważny problem, ponieważ podczas treningu jestem najlepszym zawodnikiem w drużynie, widzę że przerastam moich kolegow o dwie klasy lecz podczas meczu nie mogę tego pokazać. Na ostatnim turnieju podczas gry nogi były sztywne więc utrudniało mi to drybling oraz nie mogłem podejmować szybkich decyzji i jak zwykle podczas treningu ,,racjonalnie mysleć”. Serce biło mi szybciej oraz zmęczenie było duże pomimo dobrej kondycji. Nie wiem czy są to objawy stresu czy lęku. Ja wiem, że nie ma się czym przejmować lecz to nie pomaga. Z problemem borykam się od dłuższego czasu. Bardzo proszę o pomoc. Pozdrawiam Damian
Odpowiada Psycholog Sportu Karolina Chlebosz
Witaj Damianie,
Coraz częściej zdarza się, że zawodnik dużo lepiej sobie radzi na treningach, niż podczas zawodów. Istotną rolę odgrywa w tej sytuacji trening mentalny, gdyż bez odpowiedniego funkcjonowania umysłu zawodnik nie jest w stanie w pełni zaprezentować swoich umiejętności techniczno – taktycznych oraz sprawności fizycznej.
Drogi Damianie musiałabym Cię poznać, żeby móc jednoznacznie stwierdzić czy to problem związany ze stresem czy z lękiem, jednakże najczęściej tego typu sytuacje są spowodowane brakiem umiejętności radzenia sobie ze stresem w sytuacji zawodów.
Reakcje organizmu na stres można łatwo zaobserwować na poziomie fizjologicznym, objawy to przyspieszony rytm serca, drżenie rąk, przyspieszony i płytki oddech. Tego typu reakcje mogą mieć bezpośredni wpływ na poziom wykonania sportowego oraz osiągane rezultaty sportowe (Sapolsky, 2010) Konsekwencją zbytniego pobudzenia jest wysokie napięcie mięśniowe, które może doprowadzić do zaburzenia aktywności ruchowej poprzez wpływ na funkcję mięśni i stawów (Gruszkowska, 2005). Ponadto mogą pojawić się zaburzenia w koordynacji ruchowej i zmęczenie organizmu, a więc spadek wytrzymałości. Poza tym pod wpływem wysokiego pobudzenia dochodzi do zmian w funkcjonowaniu poznawczym zawodnika – koncentracji uwagi, gotowości percepcyjnej, może także wystąpić zawężenie pola uwagi.
W praktyce sportowej istnieje szereg sposobów i metod radzenia sobie z tego typu problemami. Należy je stosować jako środek profilaktyczny, na długo przed zawodami w procesie treningowym, a także na ich podstawie korygować napięcie emocjonalne bezpośrednio przed wyjściem na start oraz w trakcie zawodów. Powinno się je stosować również po starcie zwłaszcza w przypadku poniesienia porażki.
Znaczenie psychicznego przygotowania w sporcie światowym jest coraz bardziej doceniane. Umożliwia ono osiągnięcie odporności psychicznej, polegającej na zdolności do sterowania procesami percepcyjnymi, intelektualnymi i emocjonalnymi, a także czynnościami motorycznymi zawodnika w warunkach rywalizacji sportowej (Sankowski, T., 2001). W tym przypadku najczęściej zaleca się trening relaksacyjny, dzięki któremu sportowiec nie tylko nauczy się jak radzić sobie ze zbyt wysokim pobudzeniem swojego organizmu, ale też zyska większą świadomość swojego ciała. Najczęściej polecane są relaksacja progresywna Jacobsona oraz trening autogenny Schulza. Trening relaksacyjny warto zacząć od nauki świadomego oddechu. Należy wziąć pod uwagę, że nauka relaksacji to proces, a pierwsze efekty powinny być zauważalne po dwóch tygodniach regularnych treningów. Można także do treningu mentalnego wprowadzić elementy wizualizacji, które pomogą budować pewność siebie.
Pozdrawiam i życzę sukcesów!
