Pyta Adam
Witam serdecznie,
moje pytanie dotyczy pojawiających się coraz częściej konfliktów z rodzicami dzieci, którzy coraz częściej swoim zachowaniem podważają podejmowane decyzje przez trenera. To ma odzwierciedlenie również w zachowaniu moich podopiecznych, najczęściej gdy pojawiają się porażki na zawodach, co znacznie przez właśnie nieodpowiednie reakcje rodziców, obniża ich motywację do treningu i dalszej rywalizacji sportowej na zawodach.Kiedyś takich sytuacji nie było, dziś rodzice nie znając się ingerują w pracę trenera psując czasami relacje zawodnik -trener.
Odpowiada Psycholog, Coach Beata Justkowiak
Witaj!
Masz rację, iż konflikt w opinii Rodzic – Trener, to coraz częściej występujący problem, który bezpośrednio oddziałuje na zachowania, reakcje i postawę dziecka, zawodnika. Współpracując z trenerami borykającymi się z podobnymi sytuacjami, zauważyłam, iż metodą pomagającą rozwiązać wiszące w powietrzu konflikty czy nieporozumienia, jest zorganizowanie spotkania z rodzicami wszystkich zawodników. Wówczas jako trener, tworzysz okazję na pogłębienie rozwoju i zrozumienia. Relacja Rodzic – Trener jest bardzo ważna, to fakt. Jednak fajnie gdy Rodzice również to usłyszą od Trenera. Spróbuj nawiązać relację współpracy z Rodzicami, wytłumacz iż wszyscy macie wspólny cel – kształtowanie i wspieranie rozwoju młodego człowieka.
Trenerzy z Klubów, z którymi pracowałam organizowali spotkania z rodzicami raz w miesiącu i czasem przed zawodami również. Wszyscy spotykali się, dyskutowali. Dzielili się obawami, przemyśleniami i ustalali wspólny plan działania. Taki plan, który wszechstronnie motywował, budował i aktywizował zawodników. Tematy, które powinny zostać poruszone na spotkaniach z Rodzicami to wyjaśnienie roli rodziców w życiu dziecka w poszczególnych stadiach rozwojowych. Możesz o tym poczytać między innymi w książce „Psychologia sportu i aktywności fizycznej, zagadnienia kliniczne” Aleksandra Łuszczyńska.
Podzielę się z Tobą kilkami kluczowymi informacjami, z których osobiście korzystałam współpracując z trenerami. Funkcjonowanie dziecka i adolescenta w treningu sportowym, we współzawodnictwie, w relacjach z rówieśnikami, trenerami i rodzicami jest determinowana zadaniami rozwojowymi, charakterystycznymi dla danego okresu życia. Trening i współzawodnictwo mają znaczący wpływ na kształtowanie się przekonań o własnych kompetencjach, na rozwijające się w tym okresie uogólnione poczucie własnej wartości, przekonania o kompetencjach w poszczególnych obszarach funkcjonowania, jak i na rozwój emocji związanych ze stresem oraz ich regulację.
Wyróżnia się okres wczesnego dzieciństwa 2-6 rok życia, środkowego dzieciństwa 6-11 rok życia oraz okres adolescencji 12-19 rok życia.
W okresie wczesnego dzieciństwa (2-6r.ż), kiedy rodzice stają się podstawowym źródłem informacji na temat tych kompetencji, kształtują się podstawowe obszary Ja oraz pojawiają się doświadczenia niemożliwości wykonania danego zadania.
W okresie środkowego dzieciństwa (6-11r.ż) poza rodzicami ważnym źródłem informacji stają się rówieśnicy. W tym czasie występują procesy różnicowania między oceną wkładanego wysiłku a możliwością wykonania danej czynności/umiejętności, pojawia się poczucie własnej wartości. W szczególności, w okresie dzieciństwa i adolescencji kształtują się dwa główne obszary emocji odnoszące się do sportu: reakcje związane ze stresem oraz satysfakcja i zadowolenie z uprawianiem sportu.
Badania udowadniają, iż determinantami budującymi zaangażowanie w sport są: dobra zabawa, podniesienie własnych umiejętności, aspekty współzawodnictwa, osobiste wykonanie i uczciwa rywalizacja. Pamiętaj by przedstawić Rodzicom zależność między tym, w jakim wieku są ich dzieci a tym, czego mogą się nauczyć poprzez sport.
Rozwojowe modele uczestnictwa w sporcie dzielą okresy zaangażowania na lata tzw. próbowania (6-12r.ż) w których dziecko angażuje się w różne dyscypliny sportowe, okres specjalizacji (13-15r.ż), w którym intensyfikuje się kształcenie w wybranej dyscyplinie oraz okres inwestycji (powyżej 16 r.ż.).
W latach próbowanie główne działania trenerów to wspieranie, rodzice zaś w większym stopniu pełnią funkcję przywódczą. Przewaga strukturalizowanej praktyki, wysiłku, braku natychmiastowych nagród i motywacja związana z poprawą wykonania są charakterystyczne dla okresu specjalizacji i inwestowania.
W okresie specjalizowania, relacja z trenerem staje się bardziej interakcyjna i wielowarstwowa, zorientowana na technikę oraz umiejętności. Rola przywódcza rodziców zmniejsza się stopniowo i wzrasta znaczenie rówieśników.
Zaangażowanie dziecka w sport, jest źródłem stresu dla rodziców. Głównie chodzi o stres organizacyjny, stres współzawodnictwa (również urazy i kontuzje) oraz związany z wszechstronnym rozwojem dziecka. Jednak pamiętać należy, iż zarówno trenerzy, jaki i rodzice wywierają największy wpływ na zaangażowanie i rezultaty wrażeń sportowych, za pomocą uzupełniania się stylów przywództwa. Rodzice przejawiają głównie zachęcenie do wysiłku, rywalizacji, obawę o rezultaty współzawodnictwa. Trenerzy zachęcają do wysiłku i panowania nad własnych zachowaniem, motywują do współzawodnictwa i rywalizacji, a także ustalają cele dotyczące unikania i podkreślają wagę unikania negatywnych konsekwencji.
Moja rada, przekaż Rodzicom swą wiedzę i pasję, tak by zrozumieli iż podstawowy cel to uczenie młodych ludzi różnych umiejętności, potrzebnych w życiu codziennym.
